ویژه ها  |

علمی ـ پژوهشی علمی ـ ترویجییادداشتکتب تألیفیکتب ترجمه ایکتب تدوینی
    خوانش غزالی بر تجرد نفس از منظر پروکلوس: نوآوری یا پیروی
    2023-10-29
    نوشته دکتر حسین کلباسی اشتری

    مسألۀ تجرد نفس، از مهمترین مباحثی است که همواره کانون توجه متفکران مختلف قرار گرفته است. به عقیدۀ پروکلوس نفس امری غیرمادی و پدیدآورندۀ جسم است به‌طوری‌که جسم پدیدآمدة پدیدآمدة پدیدآمده است. غزالی نیز برخلاف اشعریان پیش از خود که اعتقادی به تجرد نفس نداشتند، نفس را مجرد می‌داند و[...]

    ادراکات اعتباری: سنجش تعاریف ارائه‌شده و عرضه تعریف بدیل
    2023-10-15
    نوشته دکتر حسین کلباسی اشتری

    علامه طباطبائی از تعابیر گوناگونی برای تعریف ادراکات اعتباری بهره برده‌اند؛ اما هیچ‌یک از آن‌ها تمامی شاخص‌های یک تعریف مطلوب، مانند جامع بودن، مانع بودن، روشن‌تر و شناخته‌شده‌تر بودن معرِّف نسبت به معرَّف و غیره را دارا نیستند. لذا این نوشتار [...]

    مؤلفه‌های دین‌شناخت در تقریر ابوجعفر محمدبن اسحق کلینی
    2023-05-26
    نوشته دکتر حسین کلباسی اشتری

    در این نوشتار قصد آن داریم با رجوع به مقدمه مهم‌ترین جامع از جوامع حدیثی امامیه، یعنی کتاب شریف اصول کافی به قلم ابوجعفر اسحاق کلینی (م. 329ق.) تقریر وی از مبانی شناخت دین خاتم را به شیوه‌ای که در نوع خود یگانه و بی‌نظیر است[...]

    واکاوی معنای تعلیم و تعالی آدمی در نظام فکری سقراط‌-‌افلاطون
    2023-01-26
    نوشته دکتر حسین کلباسی اشتری

    بررسی مسئلۀ تعلیم‌ و تربیت نزد سقراط-افلاطون و سوفیست‌ها به‌معنای بررسی نگرش ایشان نسبت به رشد انسان در هستی و چگونگی حرکت آدمی در مسیر نیک‌بختی خویش است. در دوران کلاسیک یونان، سوفیست‌ها بیان کردند که[...]

    تفسیر غزالی از علم‌النفس ارسطویی و نقد آن
    2022-11-13
    نوشته دکتر حسین کلباسی اشتری

    این پژوهش در پی یافتن پاسخ این پرسش است که غزالی تا چه حد در ارائة تعریفی از نفس پیرو ارسطو بوده است و آیا تفسیر وی از علم‌النفس ارسطویی، تفسیری کلامی و الهیاتی است یا تفسیر محض فلسفی است و یا هر دو رویکرد را دربردارد[...]

    قلب و ادراک زیبایی از دیدگاه علامه طباطبائی
    2022-06-25
    نوشته دکتر حسین کلباسی اشتری

    در فلسفه اسلامی به ویژه در حکمت صدرایی، برای انسان سه نحوه وجود مطابق عوالم ماده، خیال و عقل در نظر گرفته می‌شود. انسان در هر یک از این انحاء وجودی، ادراکات و افعال خاص خود را دارد اما برخی ادراکات و افعال نیز به قلب نسبت داده شده است.[...]

    حقیقت زمان از نظر علامه محمدحسین طباطبایی
    2021-07-03
    نوشته دكتر حسين كلباسي اشتري

    هدف پژوهش حا ضر بررسی پدیدة زمان، اثبات و دریافت حقیقت و احکام آن از منظر حکیم متألّه، علامّه طباطبائی)ره( است. در این جستار سعی شده است دیدگاههای علاّمه در باب زمان در کلّیّة آثار ایشان به طور کامل استخراج و دسته بندی گردد و یافته های خود را در سه بخش عرضه می کند. […]

    ضرورت وحدت نفس فاعل  شناسا در فلسفه نقادی کانت
    2021-07-03
    نوشته دكتر حسين كلباسي اشتري

    تبیین و توجیه وحدت نفس یا قوه مدرکه ای که با وجود برخورداری از قوای گوناگون معرفتی و تکثر فعالیت های شناختی، حیثیت یگانه خود را از دست نمی دهد، از زمره دغدغه های اصلی فیلسوفان معرفت پژوه بوده و هست. با وجود فاصله قابل توجه اصول و روش های متفکران قدیم و جدید در […]

    «قصیده یائیه» و مشرب حکمی میرفندرسکی
    2021-07-03
    نوشته دكتر حسين كلباسي اشتري

    از زمره حکمای نامدار قرن یازدهم هجری قمری، حکیم ابوالقاسم میرفندرسکی است که علاوه بر علّو مقام فلسفی، از بزرگان اهل معنا و عرصة عرفان نیز به شمار آمده است. قطعة منظوم به جای مانده از او معروف به «قصیدة یائیه» حاوی مضامین بلندیست که چند شرح مفصّل و مختصر را به خود اختصاص داده […]

    پشتیبانی از میراث بزرگ دینی و ملی به پشتوانه فرهنگ غنی ایران
    2021-07-03
    سخن سردبیر: حسین کلباسی اشتری

    اين واقعيت كه ملت ايران در طول تاريخ باشكوه و دراز دامن خود، روزها و دوران سخت و دشواري را پشت سرگذاشته و همواره سربلند و سرفراز، تن به خواري و ذلّت ـ بويژه در مقابل دشمن و دشمنان خود ـ نداده است، مورد تصديق و اجماع مورخّان و آشنايان به تاريخ جهان بوده و […]

    ملاک تقسیم بندی شاخه های دانش
    2021-07-03
    سخن سردبیر: حسین کلباسی اشتری

    تقسیم‌بندی برخی شاخه‌های دانش، مانند طب و ریاضی و هیأت و فیزیک و منطق، برحسب قدیم و جدید بر چه مبنا و با چه ملاکی صورت گرفته و میگیرد؟ بنظر میرسد معنای دو واژة «قدیم» و «جدید» در عرف با آنچه در فلسفه از آن اراده میشود، تفاوت داشته باشد. معنای شایع و متداول قدیم، […]

    سراب جامعۀ آرمانی و شهر خیالی لیبرالیسم/ نگرانی‌های پنهان غرب
    2021-07-03
    سخن سردبیر: حسین کلباسی اشتری

    کمتر کسی گمان میبرد که با گذشت دو دهه از آغاز هزارۀ سوم میلادی و با وجود قدرت کنونی بشر در شناسایی و مهار تهدیدهای زیستی و اجتماعی، پدیده‌یی بتواند زندگی را نه در بخشی از جوامع، بلکه در سراسر کره زمین مختل و حتی فلج سازد. آری! ویروس کرونا که طبق اعلام بهداشت جهانی […]

    لزوم عرضه تصویری نو از تاریخ فلسفه
    2021-07-03
    سخن سردبیر: حسین کلباسی اشتری

    پیشینة تألیف و تدوین کتاب یا مجموعه کتابهایی با عنوان «تاریخ فلسفه» چندان زیاد نیست و اساساً ظهور عناوینی چون تاریخ هنر، تاریخ ادبیات، تاریخ ادیان، تاریخ تمدن و مانند آن، به ظهور تفکر و نگاه تاریخی ـ که از مظاهر تفکر جدید و معاصر است‌ـ بازمیگردد. معنای این سخن آن نیست که آدمی قبل […]

    جای خالی پژوهش در آثار فرقه نگاری
    2021-07-03
    سخن سردبیر: حسین کلباسی اشتری

    از جمله منابع مربوط به تاریخ عقاید و مکاتب فکری و اعتقادی که بنحو مستقیم یا غیرمستقیم با سیر و تاریخ کلام و فلسفه در عالم اسلام مناسبت دارد، مجموعه‌هایی است با عنوان «ملل و نحل» یا «مذاهب و فرق»؛ برای نمونه الملل و النحل عبدالکریم شهرستانی (ت. ۵۴۸ق.) و الفرق بین الفرق عبدالقاهر بغدادی […]

    با فقدان فرهنگ هیچ ملتی به بقای خویش امیدوار نیست
    2021-07-01
    سخن سردبیر: حسین کلباسی اشتری

    حسین کلباسی در سخن سردبیر شماره سی و ششم فصلنامه تاریخ فلسفه نوشت: فرهنگ را در حکم روح و جان ملتها و اقوام شمرده‌اند و در فقدان آن هیچ ملتی به بقای خویش امیدوار نیست. به گزارش خبرنگار مهر، سی و ششمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ فلسفه به سردبیری حسین کلباسی اشتری و مدیرمسئولی […]