نگاه به گذشتۀ تاریخی و تفحص و تأمل در آن، سعی در یافتن نقاط تاریک و از نظر دور مانده و حتی مرور و یادآوری مقاطع حساس و سرنوشت ساز آن، نه تنها در تشخیص و تعیین موقعیت کنونی هر فرهنگ و جامعه‌ای مؤثر است، بلکه[...]
باروخ اسپینوزا (1677-1632)، فیلسوف هلندی و پرآوازه قرن هفدهم اروپا، از زمره متفکران بزرگی است که هم به سبب نحله و نظام فلسفی خاصّ و هم به علت سلوک اخلاقی و عملیش مورد توجه فراوان قرار داشته و دارد[...]
سنّتهای فکری ـ فلسفی اسکندریه بعنوان نقطۀ تلاقی و تعامل فرهنگی شرق و غرب و نحوۀ تأثیر و تأثر این حوزه‌ها، از علائق خاص مورخان و محققان تاریخ فلسفه و عرفان بوده و هست، علاقه‌ای که در عین حال با ابهامات و پیچیدگی‌هایی[...]
ظهور عصر تجدید حیات فرهنگی (رنسانس) در اروپا مسبوق به علل و عواملی بوده که از زمرۀ آنها میتوان به رشد نوعی عقلانیت ـ یا اصالت عقل فلسفی ـ اشاره کرد. در منابع مربوط به تحولات سده‌های میانی آمده است[...]
تأثیر فرهنگ یونانی‌مآب بر سنتهای دینی و قومی مشرق زمین و ظهور فرهنگ‌های تلفیقی جدید،گذشته از شأن و جاذبه‌های تاریخی و تبارشناسانه، از جهت منشأ قرار گرفتن برای تحولات بعدی اهمیت مضاعف پیدا می‌کند[...]
فرض بر آن است که ديدگاه به «تاريخ» و سنت تاريخ‌نويسی و بر مبنای اين دو، نگاه نظری و تاملی به تاريخ که از آن اصطلاح «فلسفۀ تاريخ» را اراده می‌کنيم، به دو دوره کلی قديم و مدرن (جديد) قابل تقسيم است. در ديدگاه قديم و سنتی[...]
با فرض این مسأله که دغدغه اصلی ـ یا یکی از دغدغه‌های ـ کانت در طرح و عرضه «فلسفه نقادی» ناظر به مسأله «مابعدالطبیعه» بوده و از اینرو بخش عمده کتاب «نقد عقل محض» و «تمهیدات» به بررسی مبادی، ساختار، روش، موضوعات و ساختار مابعدالطبیعه[...]
بررسی زمینه‌ها و خاستگاه ظهور مجموعه‌ای از نوشته‌های کتاب مقدس، موسوم به «نوشته‌های پیش‌گویانه» یا «مکاشفه‌ای» و نقش آنها در تکوین هویت تاریخی، قومی و ملی دو سنت یهودی و مسیحی، گذشته از اهمیت علمی و تخصصی ویژه خود[...]
گفته شده که پایه و تأسیس زیبایی‌شناسی مدرن را در فلسفۀ نقادی کانت باید جستجو کرد، اگرچه قبل از او در آثار متفکرانی چون بومگارتن، هاچسون یا شافستبری نیز میتوان رگه‌هایی از تأملات زیباشناختی را ملاحظه کرد. با در نظر گرفتن[...]
حقيقت نفس، مراتب و افعال و نسبت آن با بدن از زمره مهمترين موضوعات فلسفی بوده و هست بگونه‌يی که شواهد و قراين آنرا میتوان در قديمی‌ترين تأملات فلسفی يونانيان و غير اينها ملاحظه کرد. در سنتهای فلسفی عالم اسلام نيز[...]
